Chế bản, bình trang trong in ấn

Một ngày đẹp trời nào đó, bạn bổng nhiên thắc mắc những gì mình thiết kế, sau đó nó sẽ đi về đâu? những công đoạn kế tiếp theo của nhà in là gì?

Những câu hỏi đó tưởng chừng như rỗi hơi nhưng lại rất cần thiết cho các nhà thiết kế. Hiểu được chúng bạn sẽ biết cách thiết kế như thế nào để thuận lợi cho việc in ấn sau này

TÓM TẮT: Tạo bon cắt và sắp mẫu lên khổ giấy in.

Giả sử có 1 yêu cầu từ khách hàng "Thiết kế và in ra 1 nhãn bao bì kích thước 80 x 30 mm theo như mẫu trên". Về mặc thiết kế chắc là không có gì trở ngại, ở đây chúng ta sẽ xem các bước kế tiếp, sau khi thiết kế sẽ bao gồm những gì. Công đoạn sau thiết kế sẽ thông qua các khâu chính

Thiết kế → Chế bản → In → đóng gói thành phẩm

Ở đây chúng ta chỉ khảo sát công đoạn trước khi in, vốn rất gần với khâu thiết kế, đó là chế bản (Prepress) Một cách cơ bản nhất là chế bản là khâu tạo ra bản in (khuôn in) nó bao gồm các công đoạn như: xử lý chữ, xử lý hình ảnh, tạo trang (dàn trang), bình trang và chế tạo khuôn in

Khâu thiết kế đã lo phần xử lý chữ, xử lý hình ảnh, tạo trang (dàn trang), giờ chúng ta xem những công đoạn kế tiếp Bình trang (Quite Imposition, Signa Station) là 1 động tác thiên về kinh tế hơn là kỹ thuật. Đó là sắp xếp mẫu thiết kế trên 1 khổ giấy in sao cho tiết kiệm nhất (càng nhiều "con" càng tốt). Giấy in ở dạng giấy nguyên liệu có các khổ giấy rời phổ biến là 640 mm x 840 mm, 790mm x 1090 mm, 890 mm x 1200 mm ... nhưng ở đây mình sẽ bình trang trên khổ giấy A4 (210 mm x 297 mm) cho đơn giản.

Bình trang trong illustrator

Tạo 1 file mới (File > New) (xem)

• Khổ A4 (Size = A4) theo khuôn đứng (Orentation= portrait)
• Đơn vị mm (Unites) = millimeters
• Hệ màu CMYK

Group mẫu thành 1 khối: Dùng Selection tool  drag chọn hết nhãn và chọn Object > Group. Kể từ giờ mỗi khi muốn chọn các thành phần bên trong group bạn dùng Direct Selection tool  nhé

Bình trang

Khổ bắt chữ: Để đảm bảo 1 khu vực an toàn cho các thành phần in (mọi sắp xếp không được nằm ngoài khung này).

• Dùng rectangle tool   vẽ 1 khung hình chữ nhật làm khổ bắt chữ cho khổ giấy A4 nằm lọt bên trong cách mỗi cạnh 20 mm. Kích thước khổ bắt chữ sẽ là 277 x 190 mm (cách mỗi cạnh 20 mm = 297 - 277 = 210 - 190).
• Gióng khổ bắt chữ nằm giữa trang giấy A4 bằng
   
  • Bảng lệnh Align: Chọn Align to Artboard, và dùng 2 công cụ để cân khổ bắt chữ vào giữa trang (Artboard)
  • Bảng lệnh Transform (dùng tọa độ): Click chọn khung bắt chữ, trong bảng lệnh Transform chọn node ở giữa cạnh trên , nhập X = 110 mm, Y = 10 mm

Cặp sát mẫu vào khổ bắt chữ:

• • bằng bảng lệnh Transform (dùng tọa độ): Để cân mẫu theo khổ bắt chữ, thì copy toạ độ của khổ bắt chữ, gán cho toạ độ của mẫu. Như trong trường hợp này thì áp mẫu vào góc trái, trên của khổ bắt chữ
    • Click chọn khổ bắt chữ, trong bảng lệnh Transform chọn góc trái, trên , và copy lần lược 2 giá trị X và Y
    • Click chọn cả group mẫu bằng selection tool , trong bảng lệnh Transform chọn góc trái, trên , và paste lần lược 2 giá trị X và Y của khổ bắt chữ vào ô X, Y của mẫu. Lúc này góc trái trên của mẫu sẽ có toạ độ bằng với góc trái trên của khổ bắt chữ. Nói 1 cách khác, mẫu cặp sát góc trên khổ bắt chữ.
  • bằng bảng lệnh Align:
    • Click chọn khổ bắt chữ và mẫu, click khổ bắt chữ thêm 1 lần nữa rồi click lần lược lên 2 công cụ trong bảng lệnh Align.

Thêm tràn lề cho mẫu: Đây là thao tác cần thiết cho các bản thiết kế có nền màu (hay nền là ảnh) để khi xén giấy ở khâu thành phẩm không bị lẹm trắng, Đối với mẫu trên, chúng ta sẽ cho nền xanh lấn ra mỗi cạnh 2 mm (lúc xén giấy nếu có lệch dao cũng không bị phạm vô nền trắng phía ngoài): Dùng Direct Selection tool  click chọn nền xanh và chọn Object > Path > Offset path (Offset= 2 mm; Joins= Miter; Miter limit= 4)

Thêm "bon cắt": Là các đường canh để xén. Dùng Direct Selection tool  chọn nền xanh phía trong (không phải phần rìa tràn lề) chọn Effect > Crop Marks. Xuất hiện các đường xén là những đoạn thẳng của 4 cạnh kéo dài

Nhân bản mẫu và sắp các "con" trong khổ bắt chữ: Do bài này bình trang cắt 1 dao nên chúng ta sắp các con khít sát nhau (1 lần cắt cho cả bên)

• Nhân bản bằng bảng lệnh Move.
  • • dàn con theo chiều ngang
      • Dùng Selection tool  chọn mẫu (đã được group thành 1 khối) và nhấn enter.
      • Trong bảng lệnh Move: Position > Horizontal = 80 mm, Vertical = 0 mm. Nhấn Copy → một con của mẫu được nhân bản và dàn theo hàng ngang
      • Lặp lại động tác trên bằng phím tắt ⌘ D nhiều lần cho đến lúc đầy khổ bắt chữ (Không được lấn ra khỏi khổ bắt chữ). Ở đây chỉ sắp được 2 con theo hàng ngang
    • Tương tự dàn theo chiều đứng
      • Dùng Selection tool  quét chọn 1 hàng mẫu (ở đây là 1 con) và nhấn enter.
      • Trong bảng lệnh Move: Position > Horizontal = 0 mm, Vertical = 30 mm. Nhấn Copy. Xuất hiện hàng thứ 2 ngay kế dưới
      • Tiếp tục nhân bản bằng cách nhấn ⌘ D để lặp lại động tác trên nhiều lần cho đến lúc đầy khổ bắt chữ (Không được lấn ra khỏi khổ bắt chữ).

• Cân khối "con" vào giữa artboard: Mọi thành phần chắc chắn không tràn ra khỏi khổ bắt chữ, khổ bắt chữ lúc này đã hết nhiệm vụ, bạn có thể delete nó. Group hết các "con" của mẫu và canh vào giữa trang (thao tác như khổ bắt chữ)
• Bỏ các "bon cắt" phạm vào trong khối "con" của mẫu:
  • Chọn hết các con và chọn Object > Expand Appearance
  • Dùng Direct Selection tool  chọn và delete hết các đường crop phạm vào mẫu (chỉ chừa lại các đường cắt xung quanh khối con) 
• Thêm "bon chồng màu": vẽ các biểu tượng chữ thập trên hình tròn, đặt ở 4 cạnh hay 4 góc (miễn sao không trùng với "con cắt" là ok)
• Vẽ 4 dãy màu C, M, Y, K ở 4 góc. Mỗi dãy gồm 10 ô vuông (10 mm x 10 mm) cách nhau 10% độ no màu. Ví dụ Cyan: ô đầu là 100% Cyan, kế là 90%, 80%.. cho đến 10%

Hoàn tất khâu bình trang, bản bình trang cuối cùng bao gồm 18 con, 4 bon chồng màu, 4 dãy màu CMYK và đầy đủ bon cắt trên khổ A₄ như dưới đây.