10 bức tượng phật nổi tiếng trên thế giới

Nhân dịp lễ Phật Đản, chúng ta hãy thử làm 1 chuyến vòng quanh thế giới,

.. chiêm ngưỡng 10 bức tượng nổi tiếng qua bài viết "10 bức tượng Phật nổi tiếng: Nguồn gốc và giai thoại" (Ten Famous Buddhas: Where They Came From; What They Represent)

1. Những gương mặt khổng lồ ở Bayon - The Giant Faces of Bayon

Thật ra ở đây không chỉ có một mà có đến 200 bức tượng gương mặt đức Phật dùng để trang trí cho tháp Bayon, một quần thể đền ở Campuchia gần sát với đền Angkor Wat nổi tiếng. Bayon có lẽ đã được xây dựng vào cuối thế kỷ 12.

Mặc dù tượng được đa số học giả cho là khuôn mặt của Đức Phật Thích Ca, nhưng nguồn gốc tượng có lẽ là của vị bồ tát Avalokiteshvara, và các gương mặt cũng được tin là làm theo gương mặt của một vì vua Khmer, người đã xây dựng quần thể đền Angkor Thom có chứa tháp Bayon: vua Jayavarman VII (1181-1219).

(Xem thêm "Phật Giáo ở Campuchia")

2. Tượng Phật đứng của Gandhara - The Standing Buddha of Gandhara

Bức tượng tinh tế này được tìm thấy gần Peshawar, Pakistan ngày nay. Vào thời cổ đại, phần lớn những gì bây giờ chúng ta biết được về Afghanistan và Pakistan là đó những quốc gia là đã từng là vương quốc của Phật giáo dưới cái tên là Gandhara. Vương quốc này đến bây giờ còn được nhắc đến là do bởi kho tàng nghệ thuật một thời huy hoàng của nó, đặc biệt trong khoảng thời gian bị triều đại Kushan cai trị, từ thế kỷ thứ 1 TCN đến thế kỷ thứ 3 TCN.

Hình ảnh Đức Phật trong hình dáng con người được thực hiện đầu tiên bởi các nghệ sĩ của Kushan Gandhara. Bức tượng này được điêu khắc vào TK thứ 2 hoặc thứ 3 TCN, hiện tại đang được trưng bày ở Bảo tàng Quốc Gia Tokyo. Bức tượng đôi khi được cho là theo phong cách nghệ thuật Hy Lạp cổ nhưng về phía bảo tàng Nhật Bản khẳng định nó thuộc phong cách La Mã cổ đại.

(Xem thêm ở bài "Vương quốc Phật Giáo Gandhara - một thế giới đã mất" - The Lost World of Buddhist Gandhara)

3. Tượng đầu đức Phật từ Afghanistan - A Head of Buddha from Afghanistan

Tượng đầu đức Phật, được cho là tượng Phật Thích Ca Mâu Ni, được khai quật từ một địa điểm khảo cổ ở Hadda, Afghanistan, cách thành phố Jalalabad 10 km về hướng Nam. Tượng có lẽ được tạo ra từ TK thứ 4 hoặc thứ 5 TCN, dù là phong cách của nó tương tự như nghệ thuật Hy Lạp - La Mã cổ đại.

Bức tượng này hiện đang ở bảo tàng Victoria and Albert ở London. Người trong viện bảo tàng cho biết tượng có lẽ được làm từ vữa và đã được sơn lại 1 lần. Nó được cho rằng trước đây được gắn lên một bức tường là một phần của một narrative panel.

4. Tượng Phật tuyệt thực ở Pakistan - The Fasting Buddha of Pakistan

"Đức Phật tuyệt thực" là một kiệt tác khác của nền nghệ thuật Gandharathat cổ đại, nó đã được khai quật ở Sikri, Pakistan vào TK 19. Giả thuyết cho rằng bức tượng được làm vào TK thứ 2 TCN. Bức tượng được tặng cho Bảo tàng Lahore của Pakistan vào năm 1894.

Ngược về lịch sử, thì bức tượng trên thực ra là tượng "Bồ tát hay thần Siddhartha tuyệt thực" vì nó là hình ảnh của đức Phật vào một sự kiện xảy ra trước khi ngài giác ngộ chánh quả. Trong quá trình tìm kiếm chân lý, ông đã thực hiện những giai đoạn hành xác, bao gồm cả việc nhịn ăn đến thân xác gầy trơ xương. Để cuối cùng ông nhận ra rằng tu tập tinh thần và tinh thông thần trí là con đường dẫn đến giác ngộ chứ không phải thực hiện các biện pháp khổ luyện cơ thể.

5. Tượng Phật trong rể cây của Ayuthaya - The Tree Root Buddha of Ayuthaya

Có một tượng đầu đức Phật trông có vẻ như xuất hiện và mọc lên từ rễ cây. Bức tượng này gần ngôi đền thế kỷ thứ 14 tên là Wat Mahathat ở Ayutthaya, đã từng là thủ đô của người Xiêm La, ngày nay là Thái Lan. Năm 1767, một đội quân Miến Điện đã tấn công và tàn phá ngôi đền bằng cách cắt đầu các tượng Phật làm đền thờ bị hư hại trầm trọng.

Ngôi đền chìm vào lãng quên cho đến năm 1050, chính phủ Thái Lan bắt đầu các chiến dịch đại tu các khu di tích. Tượng đầu này được tìm thấy bên ngoài sân đền, với các rễ cây bao quanh.

(Đọc thêm "Buddhism in Thailand")

6. Động Long Môn Vairocana - The Longmen Grottoes Vairocana

Động Long Môn ở tỉnh Hà Nam, Trung Quốc là động đá vôi, đã khắc nên hàng chục ngàn bức tượng trong suốt nhiều thế kỷ từ năm 493 TCN. To lớn nhất là tượng Vairocana cao 17,14 m được tạc từ vách hang từ TK thứ 7. Ngày nay nó được xem là một trong những bức tượng Phật đẹp nhất Trung Quốc.

Để hình dung được tượng Phật đồ sộ thế nào, hãy nhìn người áo xanh quét dọn bên dưới.

Cận cảnh khuôn mặt tượng Phật Vairocana

Đây là cái nhìn cận cảnh khuôn mặt của tượng Phật Vairocana Động Long Môn. Phần này của động được khắc trong triều đại Võ Tắc Thiên (625-705 CE) để tôn vinh Nữ hoàng, và người ta nói rằng khuôn mặt của Vị Nữ Hoàng đế làm mẫu cho khuôn mặt của Vairocana.

7. Tượng Phật khổng lồ Leshan - The Giant Leshan Buddha

Đây không phải là tượng Phật đẹp nhất, nhưng tạo được ấn tượng mạnh mẽ do mức độ vĩ đại của nó. Tượng giữ kỷ lục về tượng Phật đá lớn nhất thế giới trong hơn 13 thế kỷ. Chiều cao tượng khoảng 71 m, vai rộng 28 m. Chỉ riêng ngón tay của tượng dài 3 m.

Tượng Phật khổng lồ ở ngã ba sông - Dadu, Qingyi và Minjiang, núi Lạc Sơn, Trung Quốc. Theo truyền thuyết là một nhà sư đã quyết định xây nên bức tượng khổng lồ này để xoa dịu thần nước để không gây tai nạn tàu thuyền trên sông. Nhà sư Hải Tông đã bỏ ra 20 năm quyên tiền để khắc tượng phật từ năm 713 đến năm 803

8. Tượng Phật ngồi ở Gal Vihara - The Seated Buddha of Gal Vihara

Ngôi đền đá Gal Vihara ở phía bắc Sri Lanka, được xây dựng vào thế kỷ thứ 12. Dù đã bị tàn phá, nhưng Gal Vihara vẫn là một điểm đến phổ biến cho khách du lịch và hành hương ngày nay. Đặc điểm nổi bật là tượng được tạc từ một khối đá granit khổng lồ cao hơn 4,5 m. Các nhà khảo cổ cho rằng bức tượng được tham khảo từ 4 bức phù điêu bằng vàng.

(xem thêm "Buddhism in Sri Lanka")

9. Đại Phật ở Kamakura - The Kamakura Daibutsu, or Great Buddha of Kamakura

Tượng Đại Phật không phải là tượng lớn nhất Nhật Bản, hay lâu đời nhất, nhưng tượng Đại Phật Daibutsu - của Kamakura là biểu tượng cho Phật giáo Nhật Bản trong thời gian dài nhất. Tượng bằng đồng, được làm từ khoảng năm 1252, mô tả đức A Di Đà, gọi là Amida Butsu ở Nhật Bản.

Các nghệ sỹ và nhà thơ Nhật đã tổ chức nhiều lễ hội tại đền Phật này trong nhiều thế kỷ; Rudyard Kipling cũng đã đưa hình ảnh đại phật Kamakura Daibutsu thành chủ đề của một bài thơ nổi tiếng. Nghệ sĩ người Mỹ John La Farge đã vẽ một bức tranh màu nước nổi tiếng Daibutsu vào năm 1887 để giới thiệu tượng ra thế giới phương Tây.

10. Tượng Phật Thiên Tân - The Tian Tan Buddha

Tượng Phật thứ mười trong danh sách của bài viết này là tượng hiện đại duy nhất. Tượng Phật Thiên Tân ở Hồng Kông được hoàn thành vào năm 1993, và nhanh chóng trở thành một trong những bức tượng Phật được chụp ảnh nhiều nhất trên thế giới. Tượng Phật Thiên Tân cao 34 m và nặng 250 tấn, tọa lạc ở Ngong Ping, đảo Lantau, Hồng Kông. Tượng được gọi là "Thiên Tân" vì nó là bản sao của tượng Tian Tan ở đền Thiên Đường ở Bắc Kinh.

Tay phải của đức Phật giơ cao để loại bỏ phiền não. Tay trái tượng của đặt nằm trên đầu gối, tượng trưng cho hạnh phúc. Người ta nói rằng vào ngày trời mây quang đãng, đứng ở Đức Phật Tian Tan có thể nhìn thấy tận Macau, cách 40 dặm về phía tây của Hồng Kông.

Tượng không thể so với kích thước với tượng Phật Lạc Sơn, nhưng tượng Phật Thiên Tân là tượng Phật bằng đồng ngoài trời lớn nhất trên thế giới. Để đúc khối tượng khổng lồ này, người ta phải mất 10 năm.